CECHY MAKROSKOPOWE
|
Owocniki bulwiaste, o regularnych owalnych lub kulistych kształtach, czasem nieregularne, guzowate. Zawsze z wyraźnym wgłębieniem - ostiolum - prowadzącym w głąb owocnika. Owocniki przybierają guzowate kształty kiedy ostiolum jest nieregularne i chaotycznie umiejscowione lub kiedy w owocniku występuje więcej niż jedno ostiolum. Wielkość dojrzałych owocników 1-2(3,5) cm. Powierzchnia owocnika jaskrawo pomarańczowa, żółto-pomarańczowa, u starszych okazów ciemniejsza – pomarańczowo-brązowa, pokryta brodawkami. Brodawki drobne, spłaszczone, nieregularnie wielokątne. Gleba owocników najpierw bladopomarańczowa, potem brzoskwiniowa, w końcu pomarańczowo-brązowa. Gleba poprzecinana licznymi, białymi, nieregularnymi żyłkami tworzącymi marmurkowaty wzór. Miąższ twardy, zwarty, o słodkawym, owocowym zapachu ale bez charakterystycznego smaku.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki w workach
|
Perydium 180-280 μm. Zewnętrzna, pseudoparenchymatyczna warstwa suprapellis, zbudowana z wydłużonych grubościennych, wybarwionych na żółto-czerwono komórek - w głąb owocnika przechodzi w plektenchymatyczną warstwę subpellis zbudowaną z hialinowych strzępek 2-6 μm. Worki owalne, rzadziej kuliste, z krótkimi trzonkami. Wielkość worków 80-100 x 75-95 μm. Worki zawsze 1-4 zarodnikowe. Zarodniki kuliste, okrągłe, bardzo rzadko elipsoidalne, żółtawe do żółto-brązowych. Wielkość zarodników 22-34 μm, Q=1,0-1,2. Zarodniki pokryte wyraźną, grubą siateczką o dużych, najczęściej nieregularnych alweolach o średniej wielkości 4-12 μm. Na osi zarodnika najczęściej 2-4 alweole.
|
 |
 |
Szczegóły budowy perydium T.fulgens |
|
SIEDLISKO
|
Tuber fulgens występuje wyłącznie w glebach zasobnych w węglan wapnia. W warunkach polskich najczęstszym partnerem mikoryzowym jest Fagus sylvatica, Carpinus betulus, Corylus avellana, Quercus robur. Owocniki wyrastają stosunkowo głęboko pod powierzchnią gleby. Często znajdowane w glebie przemieszanej ze skalnym rumoszem, co sugerowałoby, że gatunek ten preferuje siedliska o większej cyrkulacji powietrza i mniejszej wilgotności. Dojrzałe owocniki można znaleźć od czerwca do października.
|
WYSTĘPOWANIE
|
W Polsce gatunek częsty, znaleziony na kilkunastu stanowiskach. Wszystkie stanowiska T. fulgens z racji uwarunkowań siedliskowych są umiejscowione na wapiennych obszarach Polski: Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Wyżynie Przedborskiej, Wyżynie Śląskiej oraz Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej. W Europie gatunek znany z krajów basenu Morza Śródziemnego, a także z Dani, Węgier i Szwajcarii, choć wszędzie podaje się zaledwie pojedyncze stanowiska tej trufli. T. fulgens wydaje się być jednym z rzadszych gatunków Tuber w Europie.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 26, Hutki-Kanki k. Olkusza, Sierpień 2007
Wyżyna Przedborska - DE 59, Dobromierz k. Przedborza, Sierpień 2007
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 66, Babice k. Chrzanowa, Wrzesień 2009
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 77, Czernichów k. Skawiny, Październik 2009
Wyżyna Śląska – DF 02, Psary k. Tarnowskich Gór, Czerwiec 2010
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 25, Niegowonice k. Zawiercia, Sierpień 2010
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 26, Ogrodzieniec k. Zawiercia, Październik 2012
Wyżyna Kielecka – EE 83, Chęciny k. Kielc, Lipiec 2013
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 06, Podlesice k. Zawiercia, Maj 2014
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 58, Bolechowice k. Krakowa, Listopad 2014
Wyżyna Śląska – DF 33, Grodziec k. Będzina, Czerwiec 2015
|
UWAGI
 Młode owocniki
|
Gatunek Tuber fulgens został w Polsce odkryty po raz pierwszy w 2007 roku w okolicach Olkusza. W ciągu następnych lat odkrywano liczne, kolejne stanowiska tego gatunku. Najbogatsze stanowiska T. fulgens – oazy liczące kilkaset owocników – zlokalizowano na stanowiskach położonych w skrajnej południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (DF 66, Babice k. Chrzanowa, Wrzesień 2009), (DF 77, Czernichów k. Skawiny, Październik 2009) Tuber fulgens bardzo często towarzyszy na stanowiskach gatunkom czarnych trufli – w szczególności T. mesentericum i T. aestivum. Prawdopodobnie wymagania siedliskowe tych trzech gatunków są w warunkach polskich w dużym stopniu zbieżne i znalezienie owocników Tuber fulgens można traktować jako wskazówkę do poszukiwania na stanowisku czarnych trufli. Taksonomia tego gatunku była przez wiele lat niejasna. Uważano go za podgatunek lub formę siedliskową Tuber excavatum. Według dzisiejszego stanu wiedzy jest to osobny gatunek. Podstawowe cechy odróżniające T. fulgens od T. excavatum to: kształt i wielkość zarodników, budowa perydium, struktura powierzchni, oraz kolorystyka owocnika oraz gleby u dojrzałych okazów. Polska nazwa tego gatunku to trufla jaskrawa.
|
